روش های تشخیصی

روش های تشخیص بیماری های اسکلتی و عضلانی

وقتی یک بیمار به مطب یا کلینیک ارتوپدی مرراجعه میکند، پزشک برای تشخیص بیماری او از روش ها و ابزارهای مختلفی استفاده میکند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

شرح حال و معاینه

اولین مرحله از روش های تشخیصی، مراجعه حضوری و توضیحاتی است که بیمار درباره وضعیت بیماری خود در اختیار پزشک معالج قرار میدهد. همچنین معاینه پزشک از قسمت های آسیب دیده یا قسمت هایی که بیمار در آن احساس درد میکند، میتواند اطلاعات دقیقی را درباره نوع آسیب دیدگی، روش درمان در اختیار پزشک قرار دهد. همچنین این معاینات میتواند منجر به تجویز تصویر برداری، اسکن کف پا، آزمایش تراکم استخوان، نوار عصب و عضله، عکس رادیولوژی، MRI و یا استفاده از روش درمانی فیزیوتراپی شود.

نوار عصب و عضله

تست نوار عصب و عضله، در واقع یک بررسی دقیق از سلامت سیستم عصبی شما است. این تست شامل دو بخش الکترومیوگرافی سوزنی (EMG) و بررسی هدایت عصبی (NCS) است که در آن اعصاب مختلف بازو یا پا، از طریق یک نبض الکتریکی کوچک و بی ضرر تحریک می‌شوند. نتیجه این تست می‌تواند سلامت سیسم عصبی شما را تعیین کند.

نوار عصب و نوار عضله دو تستی هستند که هر یک با اهداف جداگانه انجام می‌شوند و نتایج مختلفی دارند. در ادامه هریک از این دو تست را معرفی می‌کنیم.

نوار عصب

در نوار عصب، اعصاب حسی و حركتی به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند. برای بررسی عصب حسی، تنه عصب با تحریكات الكتریكی ضعیفی تحریک شده و نتایج به دست آمده با داده‌های نرمال مورد مقایسه قرار می‌گیرند. در بررسی اعصاب حركتی، تنه عصب حرکتی تحریک شده و واکنش ایجاد شده با داده‌های نرمال، مقایسه می‌شود.

نوار عضله

در این تست از یک الكترود سوزنی ظریف، برای بررسی فعالیت‌های الكتریكی عضلات در حالت‌های مختلفِ استراحت و فعالیت، استفاده می‌شود. در طی انجام این تست بیمار باید با درمان‌گر همکاری لازم را در ارتباط با انقباض و شل کردن عضله مورد نظر داشته باشد.

فیزیوتراپی

یکی از گرایش های اصلی علم توانبخشی، فیزیوتراپی است که هدف نهایی آن بهبود عملکرد، افزایش دامنه حرکت، افزایش قدرت عضلات، انعطاف عضلات، تحمل عضلات، بهبود زندگی فرد، بهبود وضعیت راه رفتن و در نهایت بهبود عملکرد کلی فرد هست. به طور کلی می‌توان گفت هر چیزی که مربوط به حرکت انسان‌ها می‌شود به فیزیوتراپی مرتبط هست و می‌تواند در آن دخالت داشته باشد.

فیزیوتراپیست کسی است که با اشراف بر علم‌های موجود آناتومی، فیزیولوژی، کینزیولوژی (حرکت شناسی) و شناخت بیماری‌ها و عوارض ناشی از آن‌ها می‌تواند به عنوان یک متخصص در حرکات بدن بتواند بهترین برنامه درمانی را که شامل موارد زیر است:

1. تمرین درمانی برای بهبود وضعیت حرکتی بیماران
2. درمان‌های دستی
3. استفاده از ابزارهای خاص، دستگاه‌های الکتروتراپی
4. سایر تجهیزات مورد نیاز که به قدرت عضلانی، تحمل عضلانی، انعطاف پذیری و عملکرد بهتر بیماران کمک می‌کند.

به عبارت دیگر میتواند برای بهبود بیماری هایی با زمینه حرکتی، مؤثر واقع شود. پس بیماری‌هایی که از طریق فیزیوتراپی میتوانند بهبود پیدا کنند عبارتند از:

بیماری‌های ارتوپدی

بیماری‌های نورولوژیک

بیماری‌های تنفسی و قلبی

بیماری‌های روماتیسمی و پوستی

مشکلات مرتبط با کف لگن

بیماران نیازمند بستری (پس از بارداری، جراحی و …)

بیماران سوختگی

اسکن کف پا

اسکن کف پا ، از بنیادی ترین و اساسی ترین روشهای تشخیص بیماریهای بدن انسان است که روش و فناوری جدیدی برای ارزیابی و معاینه دقیق بدشکلی ها و بیمارهای کف پا به شمار میرود. اسکن کف پا ، موجب آگاهی پزشکان، از برآمدگیها، قوس های کف پا و اختلالات پای بیماران می شود. پاها، از اساسی ترین اندام ها، برای حفظ سلامتی کل بدن ما هستند. اسکن کف پا به وسیله اسکنرهای قدرتمند و دقیق سه بُعدی، می تواند به پزشکان کمک کند تا با تهیه تصویری از پاهای ما، سفارش ساخت کفی ها و کفشهای مناسب پای ما را بدهند.

تست تراکم استخوان

سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان نام روشی است که با استفاده از آن میتوان سفتی و سختی و درجه محکم بودن استخوان های بدن را تعیین کرد. برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد ولی رایج ترین روش آن استفاده از روش DEXA است.

DEXA که مخفف عبارت Dual Energy X-ray Absorptiometry است روشی است که از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده می‎‌کند. در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده میشود.

مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج میشود. مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری می‌شود. هرچه تراکم استخوانی بیشتر باشد (به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خای ریز داخل استخوان کمتر باشند) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را میدهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده میرسد. اشعه دریافتی به توسط گیرنده یا دتکتور Detector به یک کامپیوتر رفته و در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل می‌شود. استفاده از دو منبع اشعه ایکس به منظور دقیق‌تر کردن اندازه گیری است.