سردرد

سردرد یک درد فشاری، ضربان دار، ثابت، تیز یا مبهم در سر یا صورت است. علت سردرد اغلب استرس، تنش، کمبود خواب، خستگی و میگرن است. شایع ترین انواع آن، سر دردهای تنشی و میگرنی هستند.

سر درد مشکلی شایع و فراگیر است که از درد خفیف تا درد ناتوان کننده را در بر می گیرد. رویکردهای درمانی متفاوت است، شامل داروهای بدون نسخه، تغییر شیوه زندگی، و در موارد خاص، داروهای تجویزی یا درمان های جایگزین. اگر سردرد مداوم شد یا فعالیت های روزانه را مختل کرد، توصیه می شود به دنبال نوبت دکتر متخصص باشید.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سردردهای تنشی شایع ترین هستند و تا 78 درصد از جمعیت بزرگسال را تحت تاثیر قرار می دهند. میگرن، نوع سر درد شدیدتر و ناتوان‌کننده‌تر، تقریباً 12 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نرخ بالاتری در میان زنان مشاهده می‌شود.

بروز سردرد تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و وضعیت اجتماعی و اقتصادی است. سردرد اغلب در طول سال‌های اولیه بزرگسالی به اوج خود می‌رسد و بیشترین شیوع آن در سنین 20 تا 50 سالگی مشاهده می‌شود. انواع خاصی از سر درد، مانند میگرن، در زنان شایع‌تر است، که احتمالاً به دلیل عوامل هورمونی است.

بار سردرد فراتر از فرد است و اثرات اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی دارد. سر درد می تواند منجر به کاهش بهره وری، افزایش استفاده از مراقبت های بهداشتی و کاهش کیفیت زندگی شود.

انواع سردرد

سردرد یک بیماری بسیار شایع است که اکثر افراد در طول زندگی خود بارها آن را تجربه می کنند. علامت اصلی سردرد، درد در سر یا صورت شماست. انواع مختلفی از سردرد وجود دارد که سردرد تنشی شایع ترین آنهاست. در حالی که بیشتر سردردها خطرناک نیستند، انواع خاص و نادری از آنها می توانند نشانه یک بیماری زمینه ای جدی باشند.

سردردها را می توان به طور کلی به دو گروه اصلی دسته بندی کرد: سردرد اولیه و سردرد ثانویه

سردرد اولیه

سر دردهای اولیه، به دلیل یک بیماری زمینه ای ایجاد نمی شوند. اینها شامل سردردهای تنشی، میگرن، سردردهای خوشه ای و دیگر انواع کمتر رایج هستند. سردردهای اولیه اغلب مزمن هستند و می توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند.

• برخی از سر دردهای اولیه می توانند توسط عوامل یا موقعیت های سبک زندگی ایجاد شوند، از جمله:

الکل، به ویژه شراب قرمز

برخی غذاها، مانند گوشت های فرآوری شده حاوی نیترات(سر دردهای ناشی از غذا)

مصرف نیکوتین(سردرد نیکوتینی)

تغییر در خواب یا کمبود خواب

وضعیت بدنی ضعیف

فعالیت بدنی، مانند ورزش(سردردهای ناشی از فعالیت)

حذف وعده های غذایی(سر درد گرسنگی)

سرفه، عطسه، دمیدن بینی، زور زدن(مانند اجابت مزاج)، یا خندیدن یا گریه شدید

عوامل سبک زندگی که می توانند باعث سردردهای اولیه شوند عبارتند از مصرف الکل، مصرف نیکوتین، تغییر در خواب و غیره. سردردهای اولیه معمولاً خطرناک نیستند، اما می توانند بسیار دردناک باشند و زندگی روزمره شما را مختل کنند.

سردرد ثانویه

سردرد های ثانویه، در مقابل، ناشی از یک بیماری زمینه ای یا عامل خارجی است. اینها می تواند شامل سر دردهای ناشی از آسیب سر یا گردن، اختلالات عروقی، عفونت ها یا برخی داروها باشد. شناسایی و رسیدگی به علت زمینه ای برای مدیریت سردرد ثانویه بسیار مهم است.

در هر دسته، سر دردها را می‌توان بر اساس ویژگی‌های خاص آن‌ها مانند محل، شدت، فراوانی و مدت درد طبقه‌بندی کرد. این طبقه بندی دقیق به متخصصان مراقبت های بهداشتی در تشخیص و ارائه درمان مناسب برای افرادی که سردرد دارند کمک می کند.

انواع سردردهای ثانویه که لزوماً خطرناک نیستند و پس از درمان بیماری اصلی برطرف می شوند عبارتند از:

• سردرد کم آبی
• سر دردهای سینوسی
• سردرد مصرف بیش از حد دارو

سر دردهای ثانویه که می توانند نشانه یک وضعیت جدی یا بالقوه تهدید کننده زندگی باشند عبارتند از:

سردرد نخاعی : سردردهای نخاعی سر دردهای شدیدی هستند که زمانی اتفاق می‌افتند که مایع مغزی نخاعی از غشای پوشاننده نخاع به بیرون نشت می‌کند، معمولاً پس از کشیدن آب نخاع. اکثر سردردهای نخاعی را می توان در خانه درمان کرد، اما سردردهای نخاعی طولانی مدت و درمان نشده می تواند باعث عوارض تهدید کننده زندگی، از جمله خونریزی مغزی و تشنج شود.

سردرد رعد آسا : سر درد با رعد و برق یک سردرد بسیار دردناک است که به طور ناگهانی مانند یک کف زدن رعد و برق ایجاد می شود. این نوع سردرد در عرض یک دقیقه به شدیدترین درد خود می رسد و حداقل پنج دقیقه طول می کشد. در حالی که سر دردهای رعد آسا گاهی اوقات می توانند بی ضرر باشند، مهم است که فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. آنها می توانند نشانه ای از موارد زیر باشند:

• آسیب سر
• خونریزی مغزی
• سندرم انقباض عروق مغزی برگشت پذیر
• افزایش ناگهانی و شدید فشار خون

طبقه بندی بین المللی سردرد

طبقه بندی بین المللی سر درد(ICHD) یک سیستم جامع و پرکاربرد برای طبقه بندی و تشخیص اختلالات سر درد است. این طبقه بندی توسط انجمن بین المللی سر درد(IHS) برای ارائه یک رویکرد استاندارد و مبتنی بر شواهد برای تشخیص و مدیریت شرایط سر درد ایجاد شده است.
ICHD معیارهای دقیقی را برای تشخیص هر نوع سردرد، از جمله علائم خاص، مدت زمان، فراوانی و سایر ویژگی ها ارائه می دهد. این سیستم طبقه بندی برای متخصصان مراقبت های بهداشتی برای تشخیص دقیق و مدیریت اختلالات سر درد ضروری است.

سردرد های اولیه
1. میگرن
2. سردرد تنشی(شایع ترین نوع سر درد)
3. سفالالژی اتونوم سه قلو
4. سایر اختلالات سر درد اولیه
سردردهای ثانویه
1. سر درد منتسب به ضربه یا آسیب به سر و/یا گردن
2. سردرد منتسب به اختلالات عروقی سر یا گردن
3. سر درد در اختلال داخل جمجمه ای غیر عروقی
4. سردرد مربوط به ماده یا ترک آن
5. سر درد مرتبط با عفونت
6. سردرد منتسب به اختلال هموستاز
7. سر درد یا درد صورت که به اختلال جمجمه، گردن، چشم ها، گوش ها، بینی، سینوس ها، دندان ها، دهان یا سایر ساختارهای صورت یا جمجمه نسبت داده می شود.
8. سردرد در اختلال روانی
 نوروپاتی ها و دردهای صورت و سایر سر دردها
1. ضایعات دردناک اعصاب جمجمه ای و سایر دردهای صورت
2. سایر اختلالات سردرد

سردردهای شایع

سردرد تنشی

اگر سردرد تنشی دارید ، ممکن است یک احساس کسل کننده و دردناک در سرتاسر سر خود احساس کنید. حساسیت یا حساسیت در اطراف گردن، پیشانی، پوست سر یا عضلات شانه نیز ممکن است رخ دهد. هر کسی ممکن است دچار سر درد تنشی شود. استرس اغلب آن را تحریک می کند. سردرد تنشی، شایع ترین نوع سردرد است.

یک مسکن OTC ممکن است تمام آن چیزی باشد که برای تسکین علائم گاه به گاه سردرد شما لازم است. مسکن های OTC عبارتند از:

• آسپرین
• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• استامینوفن و کافئین

اگر داروهای OTC تسکین دهنده نیستند، پزشک ممکن است داروهای تجویزی را توصیه کند، مانند:

• ایندومتاسین
• ملوکسیکام
• کتورولاک

میگرن

میگرن یک اختلال سردرد است که باعث درد شدید در عمق سر می شود. اپیزودهای میگرن ممکن است بین 4 تا 72 ساعت بدون درمان طول بکشد و به طور قابل توجهی توانایی شما را برای انجام برنامه های روزمره محدود می کند.

در طول یک حمله سر درد، ممکن است تجربه کنید:

• درد ضربان دار، معمولا در یک طرف سر
• حساسیت به نور
• حساسیت صدا
• تهوع و استفراغ

افراد مبتلا به میگرن، قبل از شروع مرحله سردرد، اختلالات بینایی را تجربه می کنند. که به عنوان هاله میگرنی شناخته می شود، ممکن است باعث شود شما ببینید:

• چراغ های چشمک زن یا درخشان
• خطوط زیگزاگ
• ستاره ها
• نقاط کور

هاله ها همچنین می توانند شامل سوزن سوزن شدن در یک طرف صورت یا یک بازو و مشکل در صحبت کردن باشند.

محرک های میگرن شامل عوامل محیطی است، مانند:

• اختلال خواب
• کم آبی بدن
• گرسنگی
• برخی از غذاها
• نوسانات هورمونی
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

اگر مسکن های OTC درد میگرن را در طول حمله کاهش ندهند، پزشک ممکن است تریپتان ها را تجویز کند. تریپتان ها التهاب را کاهش می دهند و جریان خون را در مغز شما تغییر می دهند. آنها به شکل اسپری بینی، قرص ها و تزریق هستند.

گزینه های محبوب عبارتند از:

• سوماتریپتان
• ریزاتریپتان

پیشگیری از میگرن به طور چشمگیری کیفیت زندگی و بهره وری را بهبود می بخشد.

داروهای پیشگیری کننده میگرن عبارتند از:

• پروپرانولول
• متوپرولول
• توپیرامات
• آمی تریپتیلین
• آنتاگونیست های CGRP

سردرد خوشه ای

سردردهای خوشه ای ممکن است همراه با درد شدید سوزش و احساس سوراخ شوندگی سر ایجاد شوند. آنها در اطراف یا پشت یک چشم یا در یک طرف صورت در یک زمان رخ می دهند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تورم، قرمزی، گرگرفتگی و تعریق در سمتی که تحت تاثیر سر درد قرار گرفته است.
• احتقان بینی و اشک ریزش چشم در همان سمت سردرد
• این سردردها به صورت متوالی بروز می کنند. هر سردرد می تواند از15 دقیقه تا 3 ساعت طول بکشند.

پزشک ممکن است درمان یا دارو را برای تسکین علائم شما توصیه کند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اکسیژن درمانی
• سوماتریپتان
• بی حس کننده موضعی(لیدوکائین)

پس از تشخیص، پزشک ممکن است یک برنامه پیشگیری تجویز کند. موارد زیر ممکن است از سردردهای خوشه ای شما پیشگیری کند:

• کورتیکواستروئیدها
• ملاتونین
• توپیرامات
• مسدود کننده های کانال کلسیم

سردرد گردنی

سردرد سرویکوژنیک ناشی از اختلال در ستون فقرات گردنی یا گردن و اجزای آن مانند استخوان ها، دیسک ها و بافت های نرم است. سر درد معمولا با گردن درد همراه است.

سر درد گردنی اغلب با درد مبهم و دردناکی که می تواند به سر، صورت یا شانه ها منتشر شود، مشخص می شود. این نوع سردرد معمولاً به دلیل مشکلات گردن مانند فتق دیسک، آرتریت یا آسیب ایجاد می شود. بیماران مبتلا به سردرد سرویکوژنیک ممکن است دامنه حرکتی محدودی در گردن، حساسیت در عضلات گردن و درد داشته باشند که با حرکات یا موقعیت‌های خاص گردن بدتر می‌شود.

معیارهای تشخیصی برای سردرد گردنی عبارتند از:
– شواهد بالینی و/یا تصویربرداری از اختلال یا ضایعه در ستون فقرات گردنی یا بافت نرم گردن که باعث سر درد می شود.
– شواهدی مبنی بر اینکه اختلال ستون فقرات گردنی باعث سر درد می شود که حداقل با دو مورد از موارد زیر نشان داده می شود:
1. سردرد تقریباً همزمان با ظاهر شدن اختلال یا ضایعه گردن شروع شود.
2. سردرد با بهبود اختلال گردن بهبود می یابد.
3. دامنه حرکت گردن کاهش یافته و سردرد توسط حرکات و مانورهای خاص به شدت بدتر می‌شود.
4. سر درد پس از بلوک عصبی خاص در گردن از بین می رود.

5.سردرد را نمی توان با هیچ تشخیص پزشکی دیگری در طبقه بندی بین المللی اختلالات سردرد توضیح داد.

به عبارت ساده تر، سردرد سرویکوژنیک نوعی سر درد است که به دلیل مشکلاتی در گردن و ستون فقرات ایجاد می شود. تشخیص بر اساس معیارهای خاصی است که سردرد را به مشکلات گردن مرتبط می کند و سایر علل احتمالی را رد می کند.

درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی، داروها و در برخی موارد، روش‌های مداخله‌ای برای درمان عامل زمینه ای باشد.

آلرژی یا سردرد سینوسی

سر درد گاهی اوقات در نتیجه یک واکنش آلرژیک رخ می دهد. درد ناشی از این سر دردها اغلب در ناحیه سینوسی و جلوی سر شما متمرکز است.

گاهی اوقات میگرن به اشتباه به عنوان سردردهای سینوسی تشخیص داده می شود. افراد مبتلا به آلرژی مزمن فصلی یا سینوزیت مستعد ابتلا به این سر دردها هستند.

سردرد هورمونی

افرادی که قاعدگی دارند ممکن است سردردهایی را تجربه کنند که با نوسانات هورمونی مرتبط است. قاعدگی، استفاده از قرص های ضد بارداری و بارداری همگی بر سطح استروژن تأثیر می گذارند که می تواند باعث سردرد شود.

سر دردهای مرتبط با چرخه قاعدگی به عنوان میگرن قاعدگی نیز شناخته می شوند.

سردرد کافئینی

کافئین بر جریان خون مغز شما تأثیر می گذارد. مصرف بیش از حد آن می تواند باعث سردرد شما شود، همانطور که ترک کافئین می تواند باعث سردرد شود. افرادی که به طور مکرر سردردهای میگرنی دارند به دلیل مصرف کافئین در معرض خطر شروع سر درد هستند.

وقتی عادت دارید هر روز مقدار مشخصی کافئین مصرف نمایید، اگر کافئین مصرف نکنید، ممکن است دچار سر درد شوید. این ممکن است به این دلیل باشد که کافئین ترکیب شیمیایی مغز شما را تغییر می دهد و ترک می تواند باعث سردرد شود.

سردرد ناشی از فعالیت

سردردهای ناشی از فعالیت به سرعت پس از دوره های فعالیت بدنی شدید ایجاد می شوند. وزنه برداری، دویدن و مقاربت جنسی همگی محرک های رایج سر درد ناشی از فعالیت هستند. تصور می‌شود که این فعالیت‌ها باعث افزایش جریان خون در جمجمه می‌شود که منجر به سردرد ضربان‌دار در دو طرف سر شما می‌شود.

سردرد ناشی از فعالیت نباید خیلی طول بکشد. این نوع سردرد معمولاً در عرض چند دقیقه یا چند ساعت بهبود می یابند.

این سر دردها ممکن است به دلیل یک علت ثانویه نیز ایجاد شوند. اگر این نوع سردرد برای شما جدید است یا بیشتر طول می کشد، بهتر است برای تشخیص به دکتر متخصص مراجعه کنید.

سردرد فشار خون بالا

فشار خون بالا می تواند باعث سردرد شود. این نوع سر درد علامت اورژانسی است. زمانی که فشار خون به طور خطرناکی بالا می رود(بیش از 180/120) در برخی افراد رخ می دهد. در بیشتر موارد، فشار خون بالا باعث سردرد نمی شود.

سردرد فشار خون معمولا در هر دو طرف سر شما رخ می دهد و معمولا با هر فعالیتی بدتر می شود. اغلب دارای کیفیت ضربانی است.