نویسنده: دکتر اسماعیل نوری

داروی ضد درد

داروی ضد درد که مسکن نیز گفته می شود، داروهایی هستند که انواع مختلف درد را تسکین می دهند. از سردرد گرفته تا جراحات و آرتریت. مسکن های ضد التهابی التهاب را کاهش می دهند و مسکن های اپیوئیدی یا مخدری نحوه درک مغز از درد را تغییر می دهند. برخی از مسکن ها را می توان بدون نسخه خریداری کرد، برخی دیگر نیاز به نسخه دارند.

دارو برای درد

داروی ضد دردمسکن ها یا داروهای ضد درد داروهایی هستند که درد را تسکین می دهند. برخلاف داروهایی که برای بیهوشی در حین جراحی استفاده می‌شوند، مسکن‌ ها معمولا هوشیاری انسان را مختل نمی‌ کنند و توانایی حس کردن اطراف را تغییر نمی‌ دهند. از مسکن ها برای تسکین درد و کنترل التهاب استفاده می شود.

 استفاده رایج از داروی ضد درد شامل موارد زیر هست :

  • بعد از جراحی
  • به دلیل آسیب، مانند شکستگی استخوان
  • برای درد حاد (ناگهانی و کوتاه مدت)، مانند پیچ ​​خوردگی مچ پا یا سردرد
  • برای دردها و دردهایی مانند دردهای قاعدگی یا دردهای عضلانی
  • برای شرایط دردناک مزمن مانند آرتریت ، سرطان یا کمر درد

دو گروه عمده از مسکن ها وجود دارد، مسکن های ضددرد و التهاب و داروهای مخدر.

مسکن های ضددرد و التهاب

مسکن ها و داروهای ضد التهاب داروهایی هستند که برای کاهش درد و التهاب در بدن استفاده می شوند. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، نمونه‌های رایجی هستند. آنها با مهار آنزیم های دخیل در فرآیند التهابی عمل می کنند و در نتیجه درد، التهاب و تب را کاهش می دهند. البته ممکن است دارویی تمام این اثرات را نداشته باشد مثلا استامینوفن اثر ضد التهابی بارزی ندارد.

  • استامینوفن
  • آسپرین
  • مهارکننده های COX
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن.

داروها یا مسکن های مخدر

اپیوئید ها یا داروهای مخدر اثر ضد درد خود را با تغییر درک مغز از درد اعمال می کنند. یک داروی مخدر می تواندبصورت  طبیعی یا ساخته دست بشر باشد. بسیاری از آنها شبیه مورفین هستند.

داروهای مخدر جدیدتر در آزمایشگاه ساخته شده اند مانند :

  • کدئین
  • فنتانیل
  • هیدروکدون
  • متادون
  • نالوکسان یا نالترکسون

داروهای مسکن بدون نسخه (OTC)

برخی از داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) در دسترس هستند، که به این معنی است که نیازی به نسخه ندارید. برخی دیگر از  فقط با نسخه در دسترس هستند، اغلب این موارد شامل دوزهای بالاتر داروهای OTC، مسکن های ترکیبی و تمام داروهای مخدر است.

اشکال دارویی مسکن ها

مسکن ها به اشکال مختلفی در دسترس هستند.

  • قرص های زیر زبانی
  • تزریقی
  • شربت، مایعات
  • اسپری بینی
  • قرص ها، کپسول ها
  • پودر های خوراکی
  • پماد و ژل

داروهای ضد درد غیر مخدری

داروی ضد دردمسکن های غیر مخدر شامل داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، استامینوفن و برخی داروهای ضد افسردگی، ضد صرع و بی حس کننده ها هستند. این داروها اغلب برای شرایطی مانند میگرن، آرتریت یا درد مزمن بدون خطر اعتیاد مرتبط با مواد مخدر استفاده می شوند. مهم است که برای استفاده و دوز مناسب با پزشک متخصص مشورت شود.

  • استامینوفن :این دارو اغلب اولین داروی ضد درد مصرفی هست. برای درد خفیف تا متوسط، درد متوسط ​​تا شدید (به عنوان درمان کمکی برای داروهای مخدر) و کاهش موقت تب استفاده می شود. استامینوفن نباید برای دردهای عصبی استفاده شود زیرا هیچ اثر مستندی وجود ندارد.
  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) : این داروها برای دردهای خفیف تا متوسط، دردهای همراه با التهاب و کاهش موقت تب استفاده می‌شوند. مشابه داروهای قبلی، دارو های ضد التهاب هیچ مدرکی برای مدیریت درد نوروپاتیک یا درد های عصبی ندارند. ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و ایندومتاسین چند نمونه از این گروه دارویی هستند.
  • داروهای ضد افسردگی : مهار کننده‌ های انتخابی باز جذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)، به‌ ویژه دولوکستین، و ضد افسردگی‌ های سه حلقه‌ ای (TCAs)، به‌ ویژه آمی‌ تریپتیلین، اثربخشی خود را در انواع شرایط درد نوروپاتیک نشان داده‌ اند. بنابراین آنها به عنوان اولین خط درمان درد نوروپاتیک یا درد های عصبی توصیه می شوند.
  • داروهای ضد صرع : چندین داروی ضد صرع نیز به دلیل خواص ضد دردشان از طریق مکانیسم اثرشان در کاهش انتشار انتقال دهنده های عصبی شناخته شده اند و بعنوان داروی ضد درد مصرف می شوند. رایج ترین داروهای ضد صرع که برای درمان درد استفاده می شوند گاباپنتین و پره گابالین هستند.
  • بی‌ حس‌ کننده‌ های موضعی : لیدوکائین یکی از رایج‌ ترین داروهای مورد استفاده در این دسته دارویی است که برای نورالژی پس از تبخال تایید شده و برای دردهای نوروپاتیک محیطی توصیه می‌شود.

داروهای مخدر

داروی ضد درداپیوئید ها یا داروهای مخدر دسته ای از داروها هستند که شامل مواد طبیعی و مصنوعی هستند که عمدتاً برای درمان دردهای متوسط ​​تا شدید استفاده می شوند. این دسته شامل مواد افیونی مشتق شده از گیاه خشخاش هستند نه تریاک، مانند مورفین و کدئین، و همچنین مواد افیونی شده مانند فنتانیل است.

اصطلاح “مخدر” اغلب برای اشاره به تریاک، مشتقات آن و جایگزین های نیمه مصنوعی آنها استفاده می شود. توجه به این نکته مهم است که اصطلاحات و طبقه بندی ممکن است بسته به زمینه متفاوت باشد.

داروهای اپیوئیدی تجویزی عبارتند از:

  • اکسی کدون
  • اکسی مورفون
  • هیدروکدون
  • هیدرومورفون
  • فنتانیل
  • مورفین
  • کدئین
  • متادون
  • ترامادول
  • بوپرنورفین

اپیوئید ها یا داروهای مخدر به عنوان مؤثرترین و پرمصرف ترین داروها در درمان درد شدید شناخته می شوند. داروهای مخدر یکی از بحث برانگیزترین مسکن ها بوده اند، به ویژه به دلیل پتانسیل آنها برای اعتیاد ، تحمل و عوارض جانبی.

اگرچه داروهای مخدر درمان موثری برای درد حاد و مزمن هستند، دستورالعمل های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند که تنها در صورتی که منافع مورد انتظار برای درد و عملکرد بیشتر از خطرات باشد، پزشکان باید اپیوئید ها در موارد درد متوسط و شدید با کمترین دوز موثر و برای کوتاه ترین مدت که نیاز به داروهای مخدر هست تجویز نمایند.

خطرات داروهای ضد درد

مسکن های ضد التهابی به طور کلی بی خطر هستند. اما در صورت استفاده زیاد، طولانی مدت یا در دوزهای بسیار زیاد، می توانند عوارض جانبی و عوارضی ایجاد کنند.

  • آسیب به اندام های داخلی مانند کبد یا کلیه
  • اسهال یا یبوست
  • مشکلات قلبی
  • پاسخ حساسیت مفرط که مانند یک واکنش آلرژیک است
  • حالت تهوع، ناراحتی معده یا سوزش سر دل
  • صدای زنگ در گوش
  • زخم معده

مسکن های مخدری می توانند بسیاری از عوارض جانبی و عوارض مشابه را ایجاد کنند. داروهای مخدر به شدت کنترل می شوند زیرا می توانند باعث وابستگی فیزیکی شوند و مستعد سوء مصرف هستند.

اثر داروی ضد درد

با گذشت زمان، ممکن است متوجه شوید که اثر یک مسکن کمتر و کمتر می شود، که به آن تحمل می گویند. ممکن است به دوزهای بالاتر یا دوزهای مکرر بیشتری نیاز داشته باشید، اما باید مراقب باشید که از عوارض جانبی و وابستگی جلوگیری شود.

عوارض جانبی مسکن ها

داروی ضد درد

مسکن ها بسته به استفاده از آنها می توانند تسکین دهنده باشند یا عوارض ایجاد کنند. در حالی که آنها می توانند به کاهش درد کمک کنند، همچنین دارای طیف وسیعی از عوارض جانبی هستند که باید از آنها آگاه بود. اگرچه بسیاری از این عوارض ناشایع و نادر هستند.

یکی از شایع ترین عوارض جانبی یبوست است. این داروها می توانند باعث مشکلات گوارشی شوند و اجابت مزاج منظم را دشوار کنند. مصرف ملین ها یا مصرف بیشتر غذاهای غنی از فیبر ممکن است به رفع این مشکل کمک کند.

موضوع دیگر خواب آلودگی و سرگیجه است. مسکن‌ها می‌توانند حالت خواب‌آلودگی ایجاد کنند که می‌تواند هنگام انجام فعالیت‌هایی که نیاز به توجه کامل دارند، مانند کار با ماشین‌آلات یا رانندگی، خطرناک باشد. احتیاط و اجتناب از کارهایی که نیاز به تمرکز کامل دارد ضروری است.

علاوه بر این، خطر اعتیاد باید در نظر گرفته شود. مسکن ها می توانند بسیار اعتیاد آور باشند، به خصوص زمانی که برای مدت طولانی مصرف شوند. ممکن است افراد برای رسیدن به همان اثر به دوزهای بالاتری نیاز داشته باشند که منجر به مشکلات مختلفی می شود.

بنابراین، در حالی که مسکن ها می توانند برای مقابله با درد موهبت باشند، اما باید همیشه به عوارض جانبی احتمالی توجه داشت و با احتیاط از آنها استفاده کرد. برای اطمینان از استفاده ایمن و موثر، مشاوره با یک پزشک و رعایت دقیق دستورالعمل ها توصیه می شود.

علائم و عوارض شایع مسکن ها

  • واکنش های آلرژیک مانند راش یا تورم در هر نقطه از بدن
  • خون یا چیزی قهوه ای در استفراغ
  • تغییر در بینایی یا شنوایی
  • معده درد شدید
  • سردرد
  • مشکل در ادرار کردن، یا ادرار کدر یا تغییر رنگ ادرار
  • پوست یا چشم مایل به زرد
  • افزایش وزن غیر معمول

مسکن ها می توانند عوارض جانبی متعددی داشته باشند، از جمله:

1. یبوست – مشکل در دفع مدفوع
2. تهوع – احساس بیماری همراه با تمایل به استفراغ
3. تأثیر بر تنفس – می تواند منجر به مشکلات تنفسی یا تنفس کم عمق شود.
4. خواب آلودگی – افزایش خواب آلودگی یا خستگی
5. وابستگی به مواد – خطر وابستگی به دارو
6. سرگیجه – احساس چرخش یا از دست دادن تعادل
7. بیماری زخم گوارشی – ایجاد زخم در معده یا روده
8. وابستگی و تحمل – نیاز بیشتر به دارو در طول زمان برای رسیدن به همان اثر
9. تنگی نفس – مشکل در تنفس یا احساس ناتوانی در دریافت هوای کافی
10. مشکلات قلبی – بالقوه برای اثرات نامطلوب بر عملکرد قلب
11. سوء هاضمه – ناراحتی یا درد در معده همراه با مشکل در هضم غذا
12. خارش – احساس ناخوشایند روی پوست که میل به خاراندن را برمی انگیزد.
13. سمیت کبدی – آسیب بالقوه کبد ناشی از دارو

14.سمیت کلیوی – آسیب بالقوه کلیه ناشی از دارو

همیشه برای مشاوره شخصی در مورد دارو و اثرات آن با یک متخصص پزشکی مشورت کنید.

اثرات نامطلوب داروهای مسکن

داروی ضد درد

استامینوفن 

این دارو در صورت استفاده صحیح، دارویی ایمن و موثر است. عوارض جانبی به چگونگی  مصرف بستگی هم دارد.

اگر استامینوفن به صورت خوراکی یا مقعدی تجویز شود، ممکن است یکی از موارد زیر را ایجاد کند.

  • کم خونی، لکوپنی، نوتروپنی
  • سمیت کبدی
  • اختلالات متابولیک و الکترولیت
  • کاهش بی کربنات سرم
  • هیپوناترمی
  • هیپوکلسمی
  • هیپراوریسمی
  • هیپربیلی روبینمی
  • افزایش آلکالین فسفاتاز

اگر به صورت داخل وریدی تجویز شود، عوارض جانبی شامل موارد زیر هست:

  • تهوع، استفراغ
  • خارش
  • یبوست
  • درد شکم

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)

  • دستگاه گوارش: تهوع، بی اشتهایی، سوء هاضمه، درد شکم، زخم گوارشی، خونریزی گوارشی، یبوست، اسهال.
  • قلبی عروقی: فشار خون بالا، کاهش اثربخشی داروهای ضد فشار خون، انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی، کبودی و خونریزی.
  • کلیه: احتباس نمک و آب، بدتر شدن عملکرد کلیه،  کاهش اثربخشی داروهای ادرارآور
  • سیستم عصبی مرکزی: سردرد، سرگیجه، سرگیجه، گیجی، افسردگی، کاهش آستانه تشنج
  • حساسیت مفرط : رینیت وازوموتور، آسم، کهیر، گرگرفتگی، افت فشار خون، شوک
  • سمیت کبدی

داروهای ضد افسردگی

  • تغییر وضعیت ذهنی
  • کاهش میل جنسی
  • سرگیجه، خواب آلودگی
  • خشکی دهان و سردرد
  • افزایش خطر افکار خودکشی
  • درد شکم
  • افزایش فشار خون

دارو های ضد صرع

  • سرگیجه و خواب آلودگی
  • آتاکسی و گیجی
  • آنافیلاکسی یا واکنش شدید حساسیتی
  • افسردگی
  • سندرم استیون جانسون
  • افزایش وزن
  • تاری دید، خارش و تحریک پوست

داروهای مخدر

اپیوئیدها انواع مختلفی از عوارض جانبی سیستمیک ایجاد می کنند.

  • سرخوشی
  • یبوست
  • حالت تهوع و استفراغ
  • سرکوب سرفه
  • میوز یا تنگی مردمک چشم
  • ترشح هیستامین (کهیر، خارش، افت فشار خون)
  • سرکوب سیستم غدد درون ریز
  • اختلالات قلبی عروقی
  • مشکل تنفسی
  • سفتی عضلات اسکلتی
  • وابستگی فیزیکی و اعتیاد
  • پردردی یا آلودینیا ناشی از داروهای مخدر

موارد منع مصرف مسکن ها

داروی ضد درد

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)

به طور کلی، در صورت داشتن موارد زیر باید از مصرف NSAID ها خودداری کنید:

  • زخم معده یا خونریزی گوارشی
  • بیماری کلیوی
  • بیماری کبد
  • ریفلاکس اسید معده به مری(GERD)
  • بیماری التهابی روده مانند کرون یا کولیت روده
  • دیابت کنترل نشده
  • فشار خون بالا که کنترل آن دشوار است.
  • اختلالات خونریزی
  • نارسایی قلبی
  • سابقه سکته مغزی یا قلبی
  • با حساسیت به NSAID یا حساسیت به سالیسیلات، و همچنین در بیمارانی که واکنش آلرژیک (کهیر، آسم و غیره) را پس از مصرف NSAIDs تجربه کرده‌اند.
  • کسانی که تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر قرار گرفته اند.

همچنین اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، نباید از NSAID استفاده کنید.

علاوه بر این، اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می کند، قبل از مصرف NSAID با پزشک خود مشورت کنید:

  • کودکان و نوجوانان مبتلا به عفونت های ویروسی (با یا بدون تب) به دلیل خطر ابتلا به سندرم ری (بیماری نادر اما کشنده که می تواند بر مغز و کبد آنها تأثیر بگذارد ) نباید آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین مصرف کنند.
  • کسانی که یک روش جراحی آتی از جمله جراحی دهان دارند .
  • افرادی که هر روز نوشیدنی های حاوی الکل مصرف می کنند.
  • آسمی که با مصرف آسپرین بدتر می شود.
  • اگر 65 سال یا بیشتر دارید.

داروهای ضد افسردگی

  • آمی تریپتیلین : حساسیت مفرط، تجویز همزمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) در عرض 14 روز، مصرف همزمان با سیزاپراید، سکته قلبی اخیر، آریتمی قلبی، نارسایی حاد قلبی، نارسایی شدید کبدی.
  • دولوکستین : حساسیت مفرط، نارسایی کبد، نارسایی شدید کلیوی یا بیماری کلیوی، احتیاط در بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا بیماری قلبی.

داروهای ضد صرع

تنها منع مصرف ثابت شده برای گاباپنتین و پره گابالین، حساسیت مفرط به داروی مربوطه یا هر یک از مواد کمکی آن است. با این حال، تنظیم دوز برای بیماران با کاهش عملکرد کلیوی ضروری است.

بی‌ حس‌ کننده‌ های موضعی

لیدوکائین در بیمارانی که سابقه حساسیت قبلی به هر بی‌حس کننده موضعی از نوع آمید یا هر یک از مواد کمکی آن را دارند، منع مصرف دارد. علاوه بر این، استفاده از چسب های لیدوکائین باید فقط روی پوست سالم باشد.

داروهای مخدر

  • بی ثباتی شدید تنفسی
  • بی ثباتی ذهنی حاد یا خطر خودکشی بالا
  • فاصله QTc بیش از 500 میلی ثانیه (متادون)
  • سابقه خانوادگی و/یا شخصی سوء مصرف مواد
  • عدم تحمل، عوارض جانبی جدی یا عدم کارایی سایر داروهای مخدر مشابه ساختاری
  • نارسایی کلیوی یا کبدی (بسته به متابولیسم و ​​دفع داروی خاص)

سخن پایانی

مسکن ها داروهایی هستند که درد را با کاهش التهاب یا تغییر نحوه درک مغز از درد درمان می کنند. بسیاری از انواع مسکن ها در دسترس هستند، و از قرص ها و شربت ها گرفته تا ژل ها و چسب هایی که روی بدن می زنید، متفاوت است. برخی از آنها بدون نسخه در دسترس هستند، و برخی نیاز به نسخه از پزشک دارند. پزشک می‌تواند کمک کند تا نوع دارویی را که برای نوع درد مؤثرتر است، شناسایی کنید.

از آنجایی که عوارض جانبی با حتمال بالاتری در بیماران مبتلا به بیماری‌های همراه خاص رخ می‌ دهد، پیگیری‌ باید شامل شرح حال کامل و معاینه فیزیکی برای هشدار در مورد عوارض جانبی یا علائم اعتیاد و سوء مصرف باشد.

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *