فهرست مطالب
مفصل ساکروایلیاک(خاجی خاصرهای) بین استخوان خاجی و خاصره در لگن قرار دارد. دو تا از این مفاصل، یکی در هر طرف استخوان خاجی(ساکروم) وجود دارد. وظیفه اصلی مفصل انتقال وزن از بالاتنه به اندام تحتانی است. مفصل توسط رباط ها و عضلات قوی پشتیبانی می شود که به تثبیت آن کمک می کند. حرکت مفصل ساکروایلیاک حداقل است، با دامنه حرکتی محدود به 2-4 میلی متر در هر جهت. درد مفصل ساکروایلیاک یکی از دلایل احتمالی کمر درد است و حدود 25 درصد از موارد کمر درد ممکن است ناشی از مشکلات مفصل ساکروایلیاک باشد. چنین دردی می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آسیب، بارداری، فشارهای مکرر، فعالیت های ورزشی یا در نتیجه جراحی قبلی ستون فقرات باشد.
هدف از این مقاله ارائه مروری کوتاه بر درد مفصل ساکروایلیاک و پیشنهاد راه های بالقوه برای مدیریت آن است.
علائم درد مفصل ساکروایلیاک
تشخیص علائم سندرم مفصل ساکروایلیاک از سایر انواع کمردرد دشوار است.
شایع ترین علائم عبارتند از:
- درد باسن معمولا وجود دارد.
- بیماران اغلب از درد تیز، ضربهای و شکایت می کنند که معمولاً به پشت ران کشیده میشود.
- درد اغلب می تواند تقلید کننده شود و به اشتباه به عنوان درد رادیکولار تشخیص داده شود.
- مشکل در نشستن طولانی مدت در یک مکان به دلیل درد
- حساسیت موضعی دردناک در مفصل ساکروایلیاک
- درد زمانی رخ می دهد که مفصل تحت فشار مکانیکی قرار می گیرد، مثلاً خم شدن به جلو
- عدم وجود علائم نقص عصبی/ و فشار روی ریشه عصب
- بیماران مکرراً هنگام نشستن، دراز کشیدن یا بالا رفتن از پله ها از درد شکایت می کنند.
علت درد مفصل ساکروایلیاک
دلیل درد مفصل ساکروایلیاک می تواند ناشی از علل آسیب زا یا غیر آسیب زا باشد .
علل آسیب زا درد عبارتند از:
-
شکستگی حلقه لگن
-
آسیب بافت نرم ناشی از افتادن روی باسن
-
آسیب غیرمستقیم ناشی از برخورد وسیله نقلیه موتوری
-
بلند کردن ناگهانی / مکرر سنگین / فشار یا پیچ خوردگی
-
تصادف و برخورد از عقب ماشین باعث آسیب مفصل ساکروایلیاک در اثر فشار پیچشی غیرمستقیم روی مفصل می شود. هنگامی که بدن در اثر ضربه به جلو پرتاب می شود، یک کشش پیچشی روی مفصل خاجی خاصره ای ساق پا که به یکی از پدال های پا ثابت شده است وارد می شود.
علل غیر آسیب درد مفصل ساکروایلیاک عبارتند از:
-
اسپوندیلوآرتروپاتی
-
آنتزوپاتی
-
آرتروز
-
عفونت
-
فیوژن(اتصال) مهره ها بهم
-
اختلاف طول پا
-
اسکولیوز
-
نیروهای برشی و پیچشی مکرر ناشی از ورزش های مختلف مانند اسکیت، گلف و بولینگ
-
بارداری باعث درد مفصل ساکروایلیاک ناشی از افزایش وزن، افزایش لوردوز کمری، شلی ناشی از هورمون در سه ماهه سوم و ترومای مرتبط با زایمان می شود.
-
جراحی قبلی ستون فقرات یک علت ناشناخته اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک است. تجزیه و تحلیل ها افزایش تنشهایی را نشان میدهد که در مفصل خاجی خاصره ای به دنبال جراحی فیوژن ایجاد میشود.
شیوع
شیوع کمر درد در طول زندگی 85 درصد است. در 25 درصد از این بیماران، مفصل ساکروایلیاک ممکن است علت درد باشد. اکثر آسیب شناسی های مفصل ساکروایلیاک بر جمعیت بیماران بالغ تأثیر می گذارد. با این حال، یک توزیع دو وجهی با دو قله وجود دارد – بزرگسالان جوانتر به دنبال آسیبهای ورزشی و بارداری و بزرگسالان مسنتر از تغییرات و تحلیل رفتن بافتی. هر دو جنس زن و و مرد و افراد از همه نژادها با اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک مواجه هستند.
تشخیص درد مفصل ساکروایلیاک
تشخیص سندرم مفصل ساکروایلیاک از سایر انواع کمردرد دشوار است. درد مفصل ساکروایلیاک می تواند از شرایط بالینی مختلفی ناشی شود. تاریخچه کامل علائم بالینی و شرایط پزشکی گذشته باید بخشی معمولی از ارزیابی جامع بیماری باشد که با اختلالات مفصل ساکروایلیاک مراجعه می کند.
بیماران معمولاً از درد عمیق شکایت میکنند که در قسمت خلفی ران و تا زانو گسترش مییابد. درد ممکن است به اشتباه به عنوان درد رادیکولار تشخیص داده شود. بیماران همچنین در هنگام نشستن، دراز کشیدن به سمت همان طرف یا هنگام بالا رفتن از پله ها از درد شکایت دارند. درد از مفصل ساکروایلیاک معمولاً به دنبال یک رویداد تحریک کننده است. این رویداد تحریک کننده به تمایز بین درد ناشی از مفصل خاجی خاصره ای و درد ناشی از مفاصل فاست یا دیسک کمک می کند.
درد ستون فقرات
درد فاستوژنیک یا دیسکوژنیک معمولاً شروعی موذی دارند، در حالی که بیماران مبتلا به اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک می توانند یک رویداد تسریع کننده را شناسایی کنند. رویدادهای معمولی تشدید کننده عبارتند از: برخورد وسایل نقلیه موتوری، سقوط، استرس مکرر یا بارداری.
بیماران مبتلا به اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ایزوله اغلب درد خود را در ناحیه تحتانی کمر نشان می دهند. از جمله این الگوهای دیگر شامل درد در قسمت پشتی/جانبی ران، درد پایین زانو و درد در پا باشد
یک معاینه فیزیکی جامع باید آسیب شناسی جایگزین در ستون فقرات توراکولومبار، اندام های لگنی یا لگن را در نظر بگیرد که می تواند درد را به ناحیه خلفی ران ارجاع دهد. یک معاینه عصبی شامل حسی، قدرت حرکتی، رفلکس های تاندون عمیق و بابینسکی در هر دو اندام تحتانی انجام می شود. طول ساق پا باید اندازه گیری شود زیرا طول نابرابر پا می تواند منجر به اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک شود.
تست های تحریکی متعددی برای شناسایی اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک در دسترس است. متأسفانه هیچ تست واحدی وجود ندارد که هم حساس و هم اختصاصی در تشخیص اختلال عملکرد مفصل خاجی خاصره ای باشد.
ارزیابی تشخیصی
مطالعات تصویربرداری به رد سایر علل احتمالی درد کمک می کند.
- رادیوگرافی ساده آسیب شناسی در مفصل ران و همچنین تغییرات در مفصل ساکروایلیاک را مشخص می کند.
تغییرات اسپوندیلیت آنکیلوزان عبارتند از
-
فرسایش استخوان زیر غضروفی
-
اسکلروز ساب غضروفی
-
جوش خوردگی مفاصل ساکروایلیاک
- سی تی اسکن آناتومی دقیق تری از ساختار استخوانی را ارائه می دهد.
- تصویربرداری هسته ای ابزار مفیدی برای شناسایی اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک نیست.
- ام آر آی 90 درصد حساسیت در شناسایی اسپوندیلوآرتریت دارند اما برای شرایط غیر التهابی ارزشمند نیستند.
- تزریقهای هدایت شونده با تصویر استاندارد طلایی برای شناسایی اختلال عملکرد مفصل خاجی خاصره ای هستند. هم تحریک علائم در هنگام تزریق و هم تسکین پس از تزریق بیحسی موضعی ارزشمند است.
تشخیص های افتراقی درد مفصل خاجی خاصره ای
اسپوندیلیت آنکیلوزان
شکستگی نارسایی ساکروم
شکستگی لگن
تاندونیت هیپ
سندرم Iliotibial band
سندرم درد دیسکوژنیک لومبوساکرال
رادیکولوپاتی لومبوساکرال
سندرم پیریفورمیس
عفونت مفصل ساکروایلیاک
سندرم تاج ایلیاک
بورسیت تروکانتریک
درمان درد مفصل ساکروایلیاک
گام اولیه در درمان سندرم مفصل خاجی خاصره ای مشابه مدیریت هر کمر درد محوری یا کمر درد مکانیکی است. این یک برنامه تثبیتی / کششی ستون فقرات مبتنی بر ورزش خواهد بود.
کمربندهایی که برای نگه داشتن مفاصل ساکروایلیاک در جای خود استفاده میشوند، مزایایی برابر با یک برنامه ورزشی خانگی یا یک برنامه تمرین بالینی ساختار یافته در اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ناشی از بارداری دارند.
مسکن ها و NSAID ها می توانند به تسکین علائم کمک کنند. دستکاری درمانی، درمان دستی استئوپاتیک و کایروپراکتیک سودمند هستند.
درمان های مداخله ای
این درمان ها شامل موارد زیر است:
-
پرولوتراپی : این شامل تزریق موادی مانند دکستروز و پلاسمای غنی از پلاکت به مفصل است.
-
تزریق استروئید خارج مفصلی یا داخل مفصلی : تزریق خارج مفصلی یا ترکیبی نسبت به فقط به تزریق داخل مفصلی ترجیح داده می شود.
-
عصب کُشی با فرکانس رادیویی : شامل تخریب اعصاب شاخه جانبی است که مفصل خاجی خاصره ای را عصب می کند. اشکال این است که عصب کُشی با فرکانس رادیویی فقط روی اعصاب پشتی انجام می گیرد، و بر روی اعصاب جلویی انجام نمی گیرد .
-
رادیوفرکانس پالسی : فرکانس رادیویی پالسی، یک میدان الکتریکی ایجاد می کند که انتقال درد را در فیبرهای A-delta و C تغییر می دهد.
-
موارد سرکش ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشند. با این حال، نتایج به طور یکسان دلگرم کننده نیستند.
تشخیص صحیح
تشخیص صحیح مهم است. تاریخچه یک رویداد تشدید کننده، فشار مکرر یا جراحی قبلی کمر باید مشخص شود. فیزیوتراپی با استفاده از برنامه تمرینی کششی/تثبیت کننده خط اول درمان است. هر گونه اختلاف آناتومیک طول پا را با کفش اصلاح کنید. کمربندهای تثبیت کننده لگن می توانند در اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ناشی از بارداری مفید باشند.
اگر تکنیکهای غیر مداخلهای نتوانستند فایدهای داشته باشند، باید یک بیحس کننده موضعی با یا بدون استروئید تزریق شود. تزریق می تواند داخل مفصلی، خارج مفصلی یا ترکیبی باشد. هر گونه درد مداوم را با عصب کُشی با فرکانس رادیویی درمان می شود. اکثر بیماران می توانند با این تکنیک ها به تسکین درد کافی دست یابند. در موارد سرکش، جراحی فیوژن ترانس ساکروایلیاک کم تهاجمی یک گزینه است.
پیش آگهی بیمار
درد مفصل ساکروایلیاک مانند اکثر کمر دردهای مکانیکی پیش آگهی خوبی دارد. بیماران باید از استراحت در بستر خودداری کنند و به فعالیت ادامه دهند. تمرینات تثبیت کننده و کششی مفید هستند.
اختلال عملکرد مفصل خاجی خاصره ای ناشی از بارداری معمولاً خود محدود شونده است و در عرض 12 ماه پس از زایمان برطرف می شود. در صورت تداوم درد به مشاوره متخصص و متخصص نیاز است. با این حال، هرگونه نقص عصبی، درگیری روده یا مثانه، درد شدید حتی در حالت استراحت، یا دردی که خواب را مختل کند، نیاز به مراقبت فوری پزشکی برای ارزیابی دارد.
سخن پایانی
درد مفصل ساکروایلیاک می تواند تشخیصی دشوار باشد. شناسایی رویدادهای محرک یا سابقه درد یک طرفه در ایلیاک باید پزشک را از درد ناشی از مفصل خاجی خاصره ای آگاه کند. تزریق استروئیدها و یا تخریب و قطع عصب با فرکانس رادیویی نتایج خوبی دارند. جراحی آخرین راه حل است و همیشه با نتایج خوبی همراه نیست.
بدون نظر